Cursussen

De freinettechnieken: vertaling naar de klaspraktijk

De uitgangspunten en basiskenmerken van freinetonderwijs zijn niet als een theoretische visie ontstaan, maar gegroeid uit de praktijk en de uitwisseling tussen mensen die vanuit een gelijkaardige visie aan hun onderwijs gestalte proberen te geven. Daardoor bestaat er een sterke band tussen de visie en de pedagogisch-didactische hulpmiddelen waarmee die visie in de klaspraktijk kan worden gerealiseerd: de freinettechnieken.

Bij Keerpunt werken we vakoverschrijdend waardoor we niet werken met ‘vakken’ maar met ‘cursussen’. De cursussen zijn gebaseerd op de freinettechnieken.

Kring

Een schooldag in een freinetklas begint en eindigt meestal met een gezamenlijke groepsbespreking, die je openings- en afsluitrondes zou kunnen noemen. Vaak spreken we van de kring omdat een cirkelvormige opstelling het meest aangewezen is voor een gesprek tussen gelijkwaardige partners, waarbij iedereen elkaar kan zien en horen.

Klasraad en Schoolraad

Het klasleven in een freinetschool laat zich niet regelen door een schoolbel of door opgelegde regels, waarvan de leerlingen vaak de zin niet inzien. De leerlingen worden coöperatief betrokken bij de organisatie van de klas en de totstandkoming van leefregels en afspraken. In een freinetschool weerklinkt ook de stem van de leerlingen luid en duidelijk.

Vrije Tekst

Leerlingen in een freinetklas kunnen hun belevenissen en ervaringen, meningen of gevoelens ook in geschreven vorm uiten, in een zogenaamde vrije tekst. De vrije tekst bestaat al in het kleuteronderwijs: kinderen vertellen vrijuit en de leerkracht schrijft hun verhaal op. De kinderen willen die tekst dan wel voor een stukje naschrijven en zelf ‘voorlezen’ voor de rest van de groep (en dat kunnen ze ook, want het is hun eigen verhaal). Door op die manier met teksten bezig te zijn, ontdekken kinderen grotendeels zelf voor welke woorden en klanken al die lettertjes staan die de leerkracht opgeschreven heeft.

Communicatie

De klaskrant (en/of de schoolkrant) heeft verschillende functies. In de eerste plaats is de klaskrant een eindproduct waaraan alle kinderen van de groep meewerken. In de tweede plaats is het een communicatiemiddel naar de ouders en naar andere groepen leerlingen, binnen en buiten de eigen school. De krant biedt bijvoorbeeld een overzicht van wat in de loop van een maand in de klas gebeurde: een bloemlezing van vrije teksten, projectverslagen, kunstwerkjes, fragmenten uit het dagboek van de klas en dergelijke.

Onderzoek

Vragen die in de kring aan bod kwamen kunnen aanleiding geven tot een kort werkstuk dat in de afsluitronde van die dag al gepresenteerd wordt. Sommige vragen vergen dan weer diepgaander onderzoek en geven aanleiding tot een echt (onderzoeks)project. De concrete aanpak van zo’n onderzoek zal sterk verschillen naargelang het onderwerp en de leeftijd van de kinderen.

Planning

Aansluitend op de openingsronde wordt een planning gemaakt. Wat de kinderen tijdens het kringgesprek geboeid heeft, krijgt daarin een plaats. In het kleuteronderwijs gaat dat niet verder dan de onmiddellijk daaropvolgende werktijd of (bij oudere kleuters) een dagplanning. In de lagere school wordt naast een dagplan ook een weekschema opgesteld, met zowel individuele taken als groepsactiviteiten. In het secundair onderwijs plannen we ook op maand- of semesterbasis en leren de leerlingen steeds zelfstandiger omgaan met hun leer- en werkplanning.

Levende Wiskunde

De meeste freinetscholen in het basisonderwijs gebruiken nauwelijks schoolhandboeken: taal en wereldoriëntatie worden op een natuurlijke wijze aangepakt, op basis van de inbreng van de leerlingen. Rekenen/wiskunde is vaak een uitzondering op die regel. Al kan een ‘methode’ ingezet worden met het oog op inoefening, verdieping en bewaking van het leerstofaanbod, toch blijft het streven overeind om ook de wiskundeleerstof zo veel mogelijk vanuit een ‘levende’, functionele context aan te reiken. Het dagelijks leven in de klas stelt de leerlingen geregeld voor problemen die ze enkel kunnen oplossen door te tellen, te meten, te rekenen.

Klaskas

Het beheer van de klaskas is niet alleen een levensechte toepassing van wiskundige vaardigheden, maar laat ook toe financieel-economische geletterdheid bij de leerlingen te introduceren. Klaskas is een volwaardige freinettechniek omdat hij de autonomie van de leerlingen in een coöperatieve sfeer bevordert. Leerlingen overleggen met elkaar over het budget; op oudere leeftijd werken ze met begrotingen; ze wegen af of aankopen verantwoord zijn en maken plannen om de klaskas ook van inkomsten te voorzien.

Atelier

Atelier is een freinettechniek waarbij leerlingen onder begeleiding van leerkrachten, ouders of andere deskundigen gedurende een aantal sessies een expressievaardigheid leren kennen en inoefenen. Vaak gaat het om artistiek-creatieve vaardigheden, maar atelier is een uitgelezen manier om ook andere competenties aan te leren: zowel technische vaardigheden met verschillende materialen (textiel, hout, steen, metaal, elektrische leidingen, …) als meer theoretisch-cognitieve vaardigheden kunnen in ‘ateliers’ ontwikkeld worden: een atelier grammatica, een atelier Chinees, een atelier integraalrekenen, enz.

Contacteer ons

Social Media

Email

info@keerpuntscholen.be

Nieuws

Telefoon

0485 58 85 05
(enkel bereikbaar in de voormiddag)